Gaz ziemny ze wsparciem Brukseli – przejściowe paliwo transformacji

Od miesięcy trwały rozmowy z Komisją Europejską w sprawie możliwości finansowania inwestycji w sektorze elektroenergetycznym ze środków Krajowego Planu Odbudowy, będącego częścią unijnego planu wsparcia europejskich gospodarek. Dzięki staraniom przedstawicieli administracji rządowej, przedsiębiorstw, i organizacji pozarządowych została uzyskana zgoda na unijne wsparcie zmiany paliwa w polskich elektrociepłowniach z węgla na gaz ziemny.

Zgodnie z deklaracjami Brukseli, fundusz odbudowy po pandemii koronawirusa ma sięgnąć w przypadku Polski 25 mld euro w dotacjach i ok. 34 mld euro w pożyczkach, o których zaciągnięciu będziemy mogli decydować w późniejszym czasie. Do ostatniej chwili trwały rozmowy dotyczące możliwości finansowania procesu transformacji energetycznej. Wątpliwości Komisji Europejskiej budził fakt, że gaz ziemny mimo, iż pozostaje paliwem mniej emisyjnym niż węgiel, to nadal pozostaje paliwem kopalnym i jego wykorzystanie w procesie produkcji energii i ciepła nie pozostaje bez znaczenia dla środowiska naturalnego. Z drugiej strony argumenty polskich przedsiębiorstw elektroenergetycznych nie mogły nie zostać wysłuchane. Proces transformacji tak potężnego sektora gospodarki wymaga zastosowania rozwiązań przejściowych, w tym zwiększenia wykorzystania gazu w produkcji energii elektrycznej i ciepła. W maju ubiegłego roku, podczas spotkania z dziennikarzami w ramach cyklu „Kawa z Kogeneracją”, o rozmowach z Komisją Europejską dotyczących wsparcia inwestycji gazowych mówił prezes Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych oraz Polskiej Grupy Energetycznej – Wojciech Dąbrowski.

– W gronie firm zrzeszonych w Polskim Towarzystwie Elektrociepłowni Zawodowych mamy pełną świadomość konieczności przyspieszenia procesu transformacji energetycznej. Jednak nie będzie on możliwy bez odpowiedniego wsparcia finansowego ze środków krajowych, ale przede wszystkim europejskich. Przez ostatnie lata zakończono wiele projektów inwestycyjnych, które pozwalają z optymizmem patrzeć w przyszłość, jeżeli chodzi o tempo zmiany technologii zasilania jednostek wytwarzających energię elektryczną i ciepło. W wielu miastach dokonaliśmy ogromnego wysiłku, żeby węgiel zastąpić gazem ziemnym. Jednak aby proces ten mógł uleć przyspieszeniu i kwestia neutralności klimatycznej była realna niezbędne jest skonstruowanie mechanizmów finansowania tej zmiany, aby to tempo zmian było przyspieszyć. – podkreślił Wojciech Dąbrowski, prezes Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych.

Decyzja Komisji Europejskiej otwierająca drogę do finansowania inwestycji w gaz ziemny, daje szansę na osiągnięcie przez Polskę celów klimatycznych, które zakładają zmniejszenie ilości emitowanego dwutlenku węgla o 55 proc. w stosunku do 1990 r. Konstruując plan odbudowy po pandemii założono, że ponad 1/3 wszystkich środków musi być wydatkowana na projekty, które będą przeciwdziałać zmianom klimatycznym i nie będą wpływać negatywnie na środowisko. Niemniej KE podkreśliła, że niektóre inwestycje z wykorzystaniem gazu ziemnego mogą stanowić ważny impuls w realizacji strategii Europejskiego Zielonego Ładu. W przypadku polskiego ciepłownictwa, które dzisiaj w dużej mierze opiera się o nieefektywne paleniska indywidualne, może ono w krótkim czasie wpłynąć na przyspieszenie redukcji emisji CO2 do atmosfery.

– To bardzo dobra informacja dla całego sektora i branży ciepłowniczej. Zabiegaliśmy o przyjęcie takich rozwiązań zaznaczając równocześnie, że realizowane przez nas inwestycje w ciepłownictwie, są obecnie skoncentrowane na produkcji energii elektrycznej i ciepła z gazu ziemnego. Jednak projektując te rozwiązania bierzemy pod uwagę możliwość wykorzystania infrastruktury gazowej do zasilania źródeł wytwarzania np. wodorem lub innymi paliwami przyszłości, które obecnie są w fazie badań – podkreśla Wojciech Dąbrowski, prezes PTEZ.

W dokumentach strategicznych przyjmowanych przez przedsiębiorstwa sektora elektroenergetycznego kluczowe miejsce zajmują inwestycje w OZE i projekty zeroemisyjne. Jednak, aby móc osiągnąć znaczne przyspieszenie w odejściu od węgla i zmniejszyć emisyjność polskiej gospodarki, konieczne jest zastosowanie rozwiązań przejściowych. Jednym z nich jest właśnie wsparcie finansowe inwestycji gazowych w ciepłownictwie. O znaczeniu tego rodzaju projektów rozmawiali przedstawiciele mediów branżowych w trakcie spotkania, zorganizowanego przez PTEZ w styczniu 2021 r. z udziałem Pawła Stańczyka – Prezesa Zarządu PGNiG TERMIKA.